บทคัดย่อ
การพัฒนาคุณภาพข้าว กข43 ในระดับกลุ่มเกษตรกรเพื่อการส่งออกเป็นการต่อยอด การผลิตข้าวแบบครบวงจรของกลุ่มเกษตรกรในการพัฒนาคุณภาพและมาตรฐานข้าวเพื่อรองรับการส่งออก เนื่องจากเริ่มมีผู้ประกอบการส่งออกรายย่อย สนใจสั่งซื้อข้าวจากกลุ่มเครือข่ายเกษตรกรผู้ผลิตข้าวครบวงจร “ข้าวชาวนาร่วมใจ” แต่เกษตรกรยังไม่เข้าใจมาตรฐานข้าวเพื่อการส่งออก ดำเนินการในปี 2562/63 โดยมีกลุ่มเกษตรกรที่ร่วมเป็นเครือข่าย 7 กลุ่ม คือ ศูนย์ข้าวชุมชนบึงสมบูรณ์ กลุ่มวิสาหกิจชุมชนเพราะรักกสิกรรม ศูนย์ข้าวชุมชนคลอง 13 ศูนย์ข้าวชุมชนตาบลบึงสนั่น กลุ่มเกษตรกรแปลงใหญ่ลาลูกกา จังหวัดปทุมธานี ศูนย์ข้าวชุมชนคลองสามวาตะวันออก กรุงเทพฯ และ ศูนย์เรียนรู้การเพิ่มประสิทธิภาพการผลิตสินค้าเกษตรบางบ่อ จังหวัดสมุทรปราการ จากการเก็บตัวอย่างข้าวเปลือก กข43 ที่เกษตรกรเก็บรักษาไว้ก่อนเข้าร่วมโครงการ เพื่อวิเคราะห์มาตรฐานข้าวขาวชนิด 5 % พบว่า คุณภาพข้าวของทุกกลุ่มฯ ไม่ผ่านมาตรฐานข้าวขาวชนิด 5 % เนื่องจากมีข้าวหักและปลายข้าวซีวัน และเมล็ดเสียเกินมาตรฐาน แต่ไม่พบการปนเปื้อนของสารอะฟลาท๊อกซินทั้งในข้าวกล้องและข้าวสารจากการเก็บรักษาไว้นาน 6 เดือน ในขณะพบการเข้าทาลายของแมลงศัตรูในโรงเก็บเพิ่มขึ้น เนื่องจากสถานที่เก็บรักษาข้าวไม่สะอาด หรือมีแหล่งหลบซ่อนของแมลงศัตรูในโรงเก็บ
จากการเริ่มโครงการด้วยจัดทาแปลงต้นแบบการผลิตข้าวเพื่อนาร่องการพัฒนาคุณภาพข้าวตั้งแต่ขั้นตอนการผลิตถึงการแปรสภาพ พบว่า กลุ่มเครือข่ายข้าวชาวนาร่วมใจสามารถผลิตข้าว กข43 คุณภาพดีด้วยต้นทุนระหว่าง 3.00-5.40 บาทต่อกิโลกรัมข้าวเปลือก (ที่ความชื้นร้อยละ 14) หลังจากปรับปรุงโรงเก็บข๎าวตามคาแนะนาแล๎ว พบวำ ข๎าว กข43 ที่มีอายุการเก็บรักษา 1 เดือน ข้าวผำนเกณฑ์มาตรฐานทุกกลุํม และไมํพบแมลงศัตรูในโรงเก็บ รวมถึงไมํพบสารพิษอะฟลาทอกซินบี 1 และเชื้อรา การนามาแปรสภาพเป็นข้าวกล้องและข้าวสารจาหน่ายให้กับผู้รักสุขภาพทั่วไปราคากิโลกรัมละ 40 และ 35 บาท ตามลาดับ สามารถเพิ่มรายได้ ร้อยละ 10-96 เมื่อเปรียบเทียบกับการขายข้าวเปลือกสดและ ร้อยละ 81-719 เมื่อเปรียบเทียบกับต้นทุนการผลิต นอกจากนี้โรงสีศูนย์ข้าวชุมชนคลอง 13 ซึ่งเป็นโรงสีขนาดเล็ก ได้รับการรับรองมาตรฐาน GMP และ HACCP ผลิตภัณฑ์ข้าวได้รับมาตรฐานสินค้าปลอดภัย (Q) ตราสัญลักษณ์มาตรฐานพันธุ์แท้จากกรมการข้าว มาตรฐานฮาลาล และขึ้นทะเบียนเป็นสินค้า OTOP ของจังหวัดปทุมธานี และมีโรงสีอีก 3 กลุ่ม อยู่ในขั้นตอนการขอรับรองมาตรฐาน GMP และ HACCP และได้มีการนาเสนอ (road show) สินค้าสู่ผู้ประกอบการชาวต่างประเทศ เช่น มาเลเซีย พม่า อินโดนีเซีย ไนจีเรีย ผ่านบริษัท Goodness ประชาสัมพันธ์ข้าวสู่ตลาดโลกผ่านสมาคมการค้าธุรกิจสากลประชาสัมพันธ์สู่ตลาดญี่ปุ่นผ่านทางออนไลด์
คำหลัก : การพัฒนา คุณภาพข้าว กข43 การส่งออก
เข้าสู่ระบบเพื่อดาวน์โหลด