บทคัดย่อ
การศึกษาการเพาะเลี้ยงปลาพลวงหินเชิงพาณิชย์ปีที่ 2 ดำเนินการวิจัยที่ศูนย์วิจัยและพัฒนาการเพาะเลี้ยงสัตว์น้ำจืดเชียงใหม่ระหว่างเดือนกันยายน 2563 ถึงกุมภาพันธ์ 2565 แบ่งออกเป็น 3 การทดลองดังนี้ การทดลองที่ 1 การศึกษาคัพภะและพัฒนาการของปลาพลวงหิน พบว่า ไข่ปลาพลวงหินมีสีเหลืองถึงสีเหลือง อมส้ม เป็นไข่จมไม่ติดกับวัสดุ ขนาดเส้นผ่านศูนย์กลางไข่เฉลี่ย 3.20±0.09 มิลลิเมตร ลูกปลาฟักเป็นตัว (hatch out) ที่อุณหภูมิน้ำระหว่าง 20.0-21.0 องศาเซลเซียส ในเวลา 96 ชั่วโมง 42 นาที ลูกปลาฟักใหม่มีความยาวเหยียด 9.17 มิลลิเมตร ลูกปลาเริ่มกินอาหารเมื่ออายุ 7 วัน ถุงไข่แดงเริ่มยุบลง อายุ 14 วัน มีครีบครบสมบูรณ์ทุกครีบ เมื่ออายุ 120 วัน มีลักษณะเหมือนตัวเต็มวัยทุกประการยกเว้นสี เมื่ออายุ 1 ปี ปรากฏแถบสีตามข้างตัว และครีบชัดเจนเหมือนพ่อแม่พันธุ์ทุกประการ มีความยาว 11.50 ซม. น้ำหนักเฉลี่ย 52.30 กรัม การทดลองที่ 2. การเลี้ยงปลาพลวงหินให้เป็นพ่อแม่พันธุ์ด้วยอาหารเสริมน้ำมันปลาในระดับแตกต่างกัน พบว่า ปลาที่ได้รับอาหารอาหารโปรตีน 40.0 % เสริมวิตามินอี 0.2 % แอสตาแซนทิน 100 มลก./อาหาร 1 กก. น้ำมันปลา 6 % มีผลการเพาะพันธุ์ดีที่สุด การทดลองที่ 3. การเลี้ยงปลาพลวงหินขนาด 5-7 นิ้ว ด้วยอาหารเสริมน้ำมันปลาในระดับแตกต่างกัน พบว่า การเลี้ยงปลาพลวงหินให้ได้ขนาดตลาดในปลาขนาด 5 นิ้ว ด้วยอาหารสำเร็จรูปชนิดเม็ดลอยน้ำระดับโปรตีน 30 % เสริมสาหร่ายสไปรูไลน่า 20 % น้ำมันปลา 10 % มีอัตรารอดตายสุงสุด ทำให้ได้ผลการเลี้ยงปลาพลวงหินให้ได้ขนาด 6-7 นิ้ว ในอัตราที่ดีที่สุด การเลี้ยงปลาพลวงหินขนาด 7 นิ้ว ด้วยอาหารสำเร็จรูปชนิดเม็ดลอยน้ำระดับโปรตีน 25 % เสริมสาหร่ายสไปรูไลน่า 20 % น้ำมันปลา 10 % มีอัตรารอดตายสุงสุด ทำให้ได้ผลการเลี้ยงปลาพลวงหินให้ได้ขนาด 10 นิ้ว ในอัตราที่ดีที่สุด สรุปได้ว่าลูกปลาพลวงหินมีระบบย่อยอาหารสมบูรณ์เมื่อายุ 21 วัน มีพัฒนาการรูปร่างเหมือนตัวเต็มวัยเมื่ออายุ 120 วัน การเลี้ยงปลาพ่อแม่พันธุ์ด้วยอาหารอาหารโปรตีน 40.0 % เสริมวิตามินอี 0.2 % แอสตาแซนทิน 100 มลก./อาหาร 1 กก. น้ำมันปลา 6 % มีผลการเพาะพันธุ์ดีที่สุดเมื่อพิจารณาจากอัตราการวางไข่ อัตราการผสมติด อัตราการฟักและจำนวนลูกปลาต่อรุ่น การเลี้ยงปลาพลวงหินขนาด 5-7 นิ้ว ด้วยอาหารเสริมน้ำมันปลาในระดับ 10 % มีผลการเลี้ยงดีที่สุดเมื่อพิจารณาจากอัตรารอดและผลตอบแทน
ผลงานวิจัยโดยสรุป
1.ได้ข้อมูลคัพภะและพัฒนาการของปลาพลวงหิน เพื่อใช้วางแผนการอนุบาลลูกปลาแต่ละช่วงวัยให้มีประสิทธิภาพ สอดคล้องกับพัฒนาการของลูกปลาทำให้มีอัตรารอดเพิ่มขึ้น
2.การเลี้ยงปลาพลวงหินให้เป็นพ่อแม่พันธุ์ด้วยอาหารโปรตีน 40.0% เสริมวิตามินอี 0.2% แอสตาแซนทิน 100 มลก./อาหาร 1 กก. น้ำมันปลา 6% มีผลการเพาะพันธุ์ดีที่สุด
3.การเลี้ยงปลาพลวงหินให้ได้ขนาดตลาดในปลาขนาด 5 นิ้ว ด้วยอาหารสำเร็จรูปชนิดเม็ดลอยน้ำระดับโปรตีน 30% เสริมสาหร่ายสไปรูไลน่า 20% น้ำมันปลา 10% มีอัตรารอดตายสูงสุด ทำให้ได้ผลการเลี้ยงปลาพลวงหินให้ได้ขนาด 6-7 นิ้ว ในอัตราที่ดีที่สุด
4.การเลี้ยงปลาพลวงหินขนาด 7 นิ้ว ด้วยอาหารสำเร็จรูปชนิดเม็ดลอยน้ำระดับโปรตีน 25% เสริมสาหร่ายสไปรูไลน่า 20% น้ำมันปลา 10% มีอัตรารอดตายสูงสุด ทำให้ได้ผลการเลี้ยงปลาพลวงหินให้ได้ขนาด 10 นิ้ว ในอัตราที่ดีที่สุด
5.ศูนย์มีการเผยแพร่โครงการให้เกษตรกรแล้ว และศูนย์ฯ เสนอกรมประมงขออนุมัติราคาจำหน่ายขนาด 3-4 นิ้ว ราคา 30 บาท และ5-7 นิ้ว ราคา 50 บาท