นักวิจัย/เจ้าของนวัตกรรม/เจ้าของข้อมูล :
ผศ.สุนีย์ หทัยวสีวงศ์ ร่วมกับ ดร.นารีรัตน์ จริยะปัญญา
อาจารย์จักรกฤษณ์ พุ่มเฟือง อาจารย์และนักวิจัยภาควิชาวิศวกรรมสิ่งทอ คณะวิศวกรรมศาสตร์
มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลธัญบุรี (มทร.ธัญบุรี)
ที่มา ข้อมูลเบื้องต้น : การแปรรูปเศษไผ่ให้กลายเป็นทรายแมว ภายใต้ชุดโครงการการจัดการองค์ความรู้และต่อยอดนวัตกรรมเสื่อลำแพนจากงานหัตถกรรมของกลุ่ม OTOP เพื่อขยายผลสู่การสร้างชุมชนการเรียนรู้ที่ยั่งยืน ในพื้นที่อำเภอประจันตคาม จังหวัดปราจีนบุรี โดยนำกระบวนการผลิตทรายแมวจากเศษไผ่มาสร้างมูลค่า ซึ่งเป็นทางเลือกใหม่ของคนรักแมว ให้มีคุณสมบัติที่ดีโดยเฉพาะคุณสมบัติของการดูดซับน้ำและเก็บกลิ่นได้ดีโดยไม่ทำลายสิ่งแวดล้อม
ความสำคัญของปัญหา : เศษไผ่เหลือทิ้ง มาจากการผลิตงานหัตถกรรมของกลุ่ม OTOP ต่างๆ จะมีขยะหรือของเสียส่วนหนึ่งที่เกิดขึ้นระหว่างกระบวนการผลิตมากมาย เช่น เศษไผ่ ท้องไผ่ เศษเส้นตอกที่ไม่ได้คุณภาพ เป็นต้น โดยผู้ประกอบการส่วนใหญ่จะเลือกกำจัดด้วยวิธีการเผาทำลาย ซึ่งวิธีการดังกล่าวนั้น ย่อมกระตุ้นให้เกิดมลพิษทางอากาศ และมีผลระยะยาวต่อสุขภาพของผู้คนในชุมชน
จุดเด่นนวัตกรรม : นวัตกรรมการแปรรูปเศษไผ่เป็นทรายแมว มีความโดดเด่นในด้านการดูดซับน้ำได้ดี มีฝุ่นน้อย น้ำหนักเบา เก็บกลิ่น ด้วยเทคโนโลยีการตัด บด และปั่นแยกเส้นใย เพื่อให้มีคุณสมบัติการดูดซับน้ำที่ดี โดยใช้เยื่อไผ่และกาวแป้งในอัตราส่วน 5 ต่อ 1 แล้วคลุกเคล้าให้เข้ากัน จากนั้นนำไปอัดเม็ดด้วยเครื่องอัดขนาดเล็ก แล้วนำไปตากหรืออบให้แห้งสนิท ขณะที่วิธีการใช้ทรายแมว ผู้เลี้ยงแมวสามารถนำผลิตภัณฑ์ทรายแมวจากเศษไผ่เทลงในกระบะหรือภาชนะรองรับการขับถ่ายของแมวได้เช่นเดียวกับทรายแมวทั่วไป อีกทั้งสามารถกำจัดทิ้งได้ง่าย นับว่าตรงตามคุณสมบัติของทรายแมวที่ดี นอกจากนี้ ยังได้ทดสอบความสามารถในการดูดซับน้ำ ซึ่งผลการทดสอบอัตราการดูดซับน้ำเปรียบเทียบกับทรายแมวที่ผลิตจากไม้สนและทรายแมวที่ผลิตจากซังข้าวโพด พบว่า ทรายแมวที่ผลิตจากเศษไผ่มีประสิทธิภาพการดูดซับน้ำเทียบเท่ากับทรายแมวที่ผลิตจากไม้สนและทรายแมวจากซังข้าวโพด หลังการใช้งานทรายแมวจากเศษไผ่แล้ว สามารถใช้เป็นปุ๋ยใส่ต้นไม้ได้อีกด้วย ถือว่าเป็นข้อดีอย่างหนึ่งในการเป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม
ข้อมูลเพิ่มเติมสอบถามที่ :
มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลธัญบุรี
ภาควิชาวิศวกรรมสิ่งทอ คณะวิศวกรรมศาสตร์
โทร. 02-5493450