แปลงนาสาธิตสมาร์ทฟาร์มเมอร์ เขื่อนมูลบน ปลูกกระจับในนาน้ำท่วม ด้าน ผอ.บอกแจกพันธุ์ฟรี ให้ไปลองปลูกกันหวังสร้างทางเลือกใหม่ให้เกษตรกร เพราะราคาค่อนข้างดี แถมใช้เวลา 4 เดือนก็ขายได้แล้ว
ที่โครงการส่งน้ำและบำรุงรักษามูลบน ต.จระเข้หิน อ.ครบุรี จ.นครราชสีมา ได้จัดทำแปลงสาธิตการปลูกข้าวหลากหลายแบบ เพื่อให้เกษตรกรได้นำไปปรับใช้ตามสภาพพื้นที่ของตนเอง เพื่อเพิ่มช่องทางในการสร้างรายได้ให้แก่เกษตรกรตามความเหมาะสม ซึ่งหนึ่งในนั้นทางเจ้าหน้าที่ได้ยกตัวอย่างสภาพพื้นที่ที่มีน้ำท่วมขังตลอดทั้งปี ไม่เหมาะแก่การทำนาปลูกข้าวประมาณ 1 ไร่เศษ ปรับเปลี่ยนมาปลูกกระจับ ซึ่งเป็นพืชทางเลือกตัวใหม่ เพื่อสร้างรายได้ทดแทนการปลูกข้าวที่อาจจะไม่ได้ผลดีมากนัก ซึ่งถือเป็นพืชทางเลือกที่น่าสนใจอย่างมากเพราะราคาค่อนข้างดีและใช้ระยะเวลาในการเพาะปลูกประมาณ 4 เดือนเท่านั้น
นายณรงค์ มัดทองหลาง ผู้อำนวยการโครงการส่งน้ำและบำรุงรักษามูลบน กล่าวว่า ในแปลงนาในที่ลุ่มบางแปลงของเกษตรกรนั้นอาจจะเกิดปัญหาน้ำท่วมขังตลอดทั้งปี ทำให้ทำการเพาะปลูกข้าวไม่ได้ผลดี เนื่องจากอาจจะมีปัญหาเรื่องโรคแมลงหรือน้ำเสียได้ง่าย ดังนั้นกระจับจึงเป็นพืชทางเลือกอย่างหนึ่งที่ทางโครงการส่งน้ำและบำรุงรักษามูลบนอยากแนะนำให้ทดลองทำการเพาะปลูก เพื่อสร้างรายได้ทดแทน เนื่องจากกระจับนั้นสามารถเติบโตได้ดีในที่ที่มีน้ำท่วมขัง
โดยได้ใช้พื้นที่บริเวณแปลง สมาร์ทฟาร์มเมอร์ ในส่วนที่เป็นพื้นที่ลุ่มมีน้ำท่วมขังตลอดทั้งปีมาเป็นตัวอย่าง เพื่อให้เป็นจุดเรียนรู้ตัวอย่าง สร้างแรงบันดาลใจให้แก่เกษตรกรและเป็นหนึ่งในทางเลือก เพื่อให้เกษตรกรได้ตัดสินใจ และทางโครงการส่งน้ำและบำรุงรักษามูลบน จะได้ทำการผลิตกระจับขึ้นมาเป็นผลิตภัณฑ์ท้องถิ่นเพื่อส่งจำหน่าย ภายใต้แบรนด์ “กระจับต้นน้ำมูล” ซึ่งมีแนวคิดจะจำหน่ายทั้งในพื้นที่และช่องทางออนไลน์ เพื่อสร้างและดึงดูดความสนใจให้กับกระจับ และจะเป็นการเจาะตลาดเบิกร่องให้กับเกษตรกรในพื้นที่ที่สนใจด้วย
นอกจากทางโครงการฯ เขื่อนมูลบน ปลูกกระจับเพื่อให้เป็นแนวทางตัวอย่างแก่เกษตรกรแล้ว หากเกษตรกรคนใดสนใจที่จะทดลองเพาะปลูก ทางโครงการฯ ก็จะมอบต้นพันธุ์ให้กับเกษตรกรได้นำไปเพาะพันธุ์ได้ทันทีอีกด้วย ซึ่งถือเป็นการแบ่งปันทั้งความรู้และต้นพันธุ์เพื่อสร้างรายได้สร้างอาชีพให้กับเกษตรกรอย่างยั่งยืนด้วย
สำหรับ กระจับ หรือกระจับเขาควาย เป็นพืชน้ำล้มลุก ชอบน้ำนิ่ง ทำให้มักขึ้นในพื้นที่น้ำขัง ลักษณะภายนอกเป็นกอลอยน้ำ มีรากหยั่งดินลึกและมีไหล ใบมีรูปร่างคล้ายสี่เหลี่ยมขนมเปียกปูน หรือรูปพัด ขอบใบแหลม เรียงรอบลำต้นเวียนเป็นเกลียวถี่ๆ ใบอีกแบบหนึ่งอยู่ในน้ำ เป็นเส้นฝอยๆ คล้ายราก มีผลหรือฝักเจริญอยู่ใต้น้ำ ฝักอ่อนสีม่วงอมแดง ฝักแก่มีสีดำ ส่วนที่เป็นเขาโค้ง 2 ข้าง เจริญมาจากกลีบเลี้ยง เปลือกหนาแข็งงอโค้งคล้ายเขาควาย มีสีดำขนาดใหญ่ เมื่อกะเทาะเปลือกนอกที่แข็งออก จะได้เนื้อในสีขาว มีแป้งมาก ข้างในมีเมล็ดกระจับสีขาวอยู่ 1 เมล็ด
โดยกระจับเป็นพืชโตเร็ว ทนแล้ง ทนน้ำท่วมขังได้ดี จึงปลูกได้ไม่ยาก ปลูกอย่างน้อย 4 เดือน ก็สามารถเก็บผลผลิตเพื่อนำมากิน หรือขายสร้างรายได้ได้แล้ว นิยมปลูกในช่วงเดือนพฤษภาคม–กรกฎาคม ของทุกปี สำหรับราคาของกระจับ หากใครปลูกตั้งแต่เดือนพฤษภาคม หรือ มิถุนายน จะได้ราคาดีกว่าปกติ เฉลี่ยกิโลกรัมละ 18 บาท หากปลูก 1 ไร่แล้วได้ผลผลิต 1 ตัน จะสามารถสร้างรายได้ถึง 18,000 – 20,000 บาท แต่หากปลูกช้ากว่านั้น ก็อาจมีรายได้น้อยลง ราคาตกลงมาที่กิโลกรัมละ 11 บาท.