นายชายศักดิ์ วุฒิศักดิ์ ผู้อำนวยการสำนักงานเศรษฐกิจการเกษตรที่ 12 นครสวรรค์ (สศท. 12) สำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร (สศก.) เปิดเผยว่า ปัจจุบันภาคเกษตรส่งเสริมและพัฒนาสินค้าเกษตรปลอดภัย โดยให้ความสำคัญกับการวางแผนการผลิตที่มีประสิทธิภาพ การบริหารจัดการฐานทรัพยากรทางการเกษตรและระบบการผลิตที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม และสร้างความปลอดภัยและมั่นคงด้านอาหารในระดับครัวเรือน รวมทั้งการส่งเสริมและสนับสนุนเกษตรกร ชุมชน ท้องถิ่น และผู้ประกอบการ ให้ผลิตสินค้าเกษตรและอาหารที่มีคุณภาพ ทั้งมาตรฐานที่เป็นขั้นพื้นฐานตามหลักการปฏิบัติทางการเกษตรที่ดี (Good Agriculture Practices: GAP) เพื่อสร้างความเชื่อมั่นและภาพลักษณ์ที่ดีต่อสินค้าเกษตร และผลิตภัณฑ์ที่เกี่ยวข้องตลอดห่วงโซ่ที่มีคุณภาพและความปลอดภัย
กลุ่มวิสาหกิจชุมชนแม่บ้านเกษตรข้าวปลอดภัยบ้านเขาหินกลิ้ง ตำบลวังน้ำลัด อำเภอไพศาลี จังหวัดนครสวรรค์ เป็นกลุ่มวิสาหกิจที่ประสบความสำเร็จในการผลิตข้าวปลอดภัย (GAP) ลดต้นทุนการผลิตข้าวในชุมชนพัฒนาเครือข่าย และส่งเสริมการผลิตข้าวของชุมชนที่เน้นคุณภาพเหมาะสมกับศักยภาพของกลุ่ม โดยเริ่มดำเนินการมาตั้งแต่ปี 2554 ปัจจุบันมีสมาชิก 38 ราย เนื้อที่ 1,200 ไร่ อยู่นอกเขตชลประทาน โดยมีนางทองเม็ด พรมพิทักษ์ เป็นประธานกลุ่ม ซึ่งเกษตรกรสมาชิกส่วนใหญ่ร้อยละ 97 ปลูกข้าวหอมมะลิ 105 รองลงมาเป็นข้าวไรซ์เบอรี่ ร้อยละ 1.7 และข้าว กข 43 ร้อยละ 1.3 เพื่อจำหน่ายในจังหวัด รวมทั้งพัฒนาและแปรรูปผลิตภัณฑ์จากข้าวเพื่อเพิ่มมูลค่า ทั้งนี้ ในปี 2566 กลุ่มวิสาหกิจได้รับรางวัลชนะเลิศ การประกวดศูนย์เรียนรู้การเพิ่มประสิทธิภาพการผลิตสินค้าเกษตร (ศพก.) ดีเด่น ระดับจังหวัดและได้รับโล่ประกาศเกียรติคุณ สถาบันเกษตรกรดีเด่นระดับจังหวัด สาขาศูนย์ส่งเสริมและผลิตพันธุ์ข้าวชุมชนดีเด่น
ด้านสถานการณ์การผลิตของวิสาหกิจชุมชนแม่บ้านเกษตรข้าวปลอดภัยบ้านเขาหินกลิ้ง พบว่า เกษตรกรจะทำการเพาะปลูกปีละ 1 รอบการผลิต โดยปีเพาะปลูก 2566/67 ข้าวหอมมะลิ 105 เกษตรกรเริ่มปลูกช่วงเดือนมิถุนายนและเก็บเกี่ยวผลผลิตช่วงเดือนพฤศจิกายน พื้นที่ปลูก 1,165 ไร่ ผลผลิตรวม 699 ตัน/ปี ผลผลิตเฉลี่ย 600 กิโลกรัม/ไร่
ข้าวไรซ์เบอรี่ เริ่มปลูกช่วงเดือนมิถุนายน และเก็บเกี่ยวผลผลิตช่วงปลายเดือนสิงหาคม พื้นที่ปลูก 20 ไร่ ผลผลิตรวม
14 ตัน/ปี ผลผลิตเฉลี่ย 700 กิโลกรัม/ไร่ และข้าว กข 43 เริ่มปลูกช่วงเดือนมิถุนายนและเก็บเกี่ยวผลผลิตช่วงต้นเดือนสิงหาคม พื้นที่ปลูก 15 ไร่ ผลผลิตรวม 8.25 ตัน/ปี ผลผลิตเฉลี่ย 550 กิโลกรัม/ไร่
ภาพรวมสถานการณ์ตลาด พบว่า ข้าวหอมมะลิ ผลผลิตส่วนใหญ่ร้อยละ 83.70 เกษตรกรจำหน่ายข้าวหอมมะลิ 105 ให้สหกรณ์การเกษตรเพื่อการตลาดลูกค้า ธ.ก.ส. นครสวรรค์ จำกัด และผลผลิตร้อยละ 16.30 นำไปสีที่โรงสีชุมชน สำหรับผลผลิตข้าวไรซ์เบอรี่ และข้าว กข 43 ทั้งหมด นำไปสีที่โรงสีชุมชน โดยผลผลิตข้าวทั้ง 3 พันธุ์ จากโรงสีชุมชน กลุ่มฯ จะบรรจุสุญญากาศและแปรรูป อาทิ ขนมข้าวพอง ผงข้าวและจมูกข้าว ภายใต้แบรนด์ “HIN KLING” เพื่อจำหน่ายแบบปลีกให้โรงพยาบาลไพศาลี ตลาดในจังหวัด ออกบูทร่วมกับหน่วยงาน และจำหน่ายผ่าน Facebook : ข้าวไรซ์เบอร์รี่เพื่อสุขภาพวังน้ำลัดนครสวรรค์
ทั้งนี้ จากกระบวนการผลิตและการแปรรูปข้าวทั้ง 3 พันธุ์ สามารถสร้างกำไร 3,421,000 บาท/ปี ทั้งนี้ วิสาหกิจชุมชนแม่บ้านเกษตรข้าวปลอดภัยบ้านเขาหินกลิ้ง ได้ดำเนินงานตามแนวทางการขับเคลื่อนการพัฒนาด้วยโมเดลเศรษฐกิจ BCG ที่มุ่งเน้นการบริหารจัดการทรัพยากรการเกษตรและสิ่งแวดล้อมอย่างสมดุลและยั่งยืนโดยให้ความสำคัญในการลดต้นทุน ลดของเสียทางการเกษตรและดำเนินการอย่างพอเพียง อาทิ ทำปุ๋ยหมัก น้ำหมักปลูกปอเทือง และอัดฟางข้าว นอกจากนี้ หน่วยงานภาครัฐ ภาคเอกชน และสถาบันการศึกษาที่เกี่ยวข้องในพื้นที่ได้ให้การสนับสนุนกลุ่มวิสาหกิจชุมชนแม่บ้านเกษตรบ้านเขาหินกลิ้งในการผลิตข้าวปลอดภัยคุณภาพ อาทิ ศูนย์เมล็ดพันธุ์ข้าวจังหวัดนครสวรรค์ สนับสนุนการฝึกอบรมการทำให้ข้าวปลอดภัยมีคุณภาพ สำนักงานพาณิชย์จังหวัดนครสวรรค์ สนับสนุนการฝึกอบรมเรื่องการตลาดออนไลน์ บริษัท ปตท. จำกัดมหาชน สนับสนุนโดรน และร่วมกับมหาวิทยาลัยเชียงใหม่ สนับสนุนการแปรรูปผลิตภัณฑ์จากข้าว บรรจุภัณฑ์ และการจัดจำหน่ายผลิตภัณฑ์ชุมชน (ชุมชนยิ้มได้) รวมทั้งสนับสนุนการแปรรูปผลิตภัณฑ์เน้นการมีส่วนร่วมเพิ่มมูลค่าสินค้า และเป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม อาทิ ส่งเสริมการใช้พลังงานแสงอาทิตย์(ที่ตากผลผลิตแปรรูป และเครื่องสูบน้ำ)
นอกจากนี้ กลุ่มวิสาหกิจมีแนวทางที่จะพัฒนาบรรจุภัณฑ์สินค้าแปรรูปเพื่อเป็นของฝากของชุมชนที่ทำจากของเหลือใช้ทางการเกษตร โดยอาศัยแรงงานฝีมือในชุมชนเพิ่มเพิ่มมูลค่าและสร้างรายได้ให้ชุมชนอีกทางหนึ่งด้วย
หากท่านใดสนใจศึกษาดูงานหรือสอบถามข้อมูลสถานการณ์การผลิตและแปรรูปข้าวปลอดภัยของวิสาหกิจชุมชนแม่บ้านเกษตรบ้านเขาหินกลิ้ง ติดต่อได้ที่นางทองเม็ด พรมพิทักษ์ ประธานกลุ่มวิสาหกิจ โทร 09 8849 3653
