นักวิจัย : ดร.บาจรีย์ ฉัตรทอง มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ และ รศ.ดร.โชค โสรัจกุล, ดร.รวิสรา รื่นไวย์ และ ดร.ขรรค์ชัย ดั้นเมฆ มหาวิทยาลัยพะเยา, สำนักพัฒนาอาหารสัตว์ กรมปศุสัตว์ และบริษัทเอ็นพลัส อะโกร จำกัด
ที่มา ข้อมูลเบื้องต้น ความสำคัญของปัญหา :
ปัจจุบันเกษตรกรไทยมีการเลี้ยงผึ้งเพื่ออุตสาหกรรมผลิตน้ำผึ้งมากเป็นอันดับที่ 36 ของโลก และเป็นอันดับ 2 ของอาเซียน รองจากเวียดนาม ส่งผลให้ผึ้งเป็นแมลงที่มีความสำคัญต่อเศรษฐกิจของไทยเป็นอย่างมาก มีการคาดการณ์แนวโน้มการบริโภคผลผลิตจากแมลงทั้งตลาดในประเทศไทยและตลาดโลกจะสูงขึ้นอย่างต่อเนื่อง จึงต้องเร่งการเพาะเลี้ยงให้มีปริมาณเพียงพอต่อความต้องการ แต่หนึ่งปัญหาสำคัญ คือการขาดแคลนแหล่งอาหารผึ้ง เกษตรกรจำเป็นต้องย้ายรังผึ้งไปตามแหล่งอาหาร เช่น สวนลำไย สวนลิ้นจี่ หรือพื้นที่ป่า เพื่อให้ผึ้งเก็บน้ำหวานจากดอกไม้ที่บานตามฤดูกาล เมื่อหมดช่วงฤดูเก็บเกี่ยวน้ำผึ้งแล้ว เกษตรกรจะต้องให้อาหารเสริมแก่ผึ้ง เพื่อให้ผึ้งได้รับอาหารเพียงพอต่อความต้องการและไม่ทิ้งรัง อาหารเกสรเทียมเสริมทดแทนโปรตีนจากเกสรในธรรมชาติมีคุณภาพหลากหลาย ซึ่งการได้มาซึ่งน้ำผึ้งคุณภาพเยี่ยมต้องใช้วัตถุดิบคุณภาพดีมาทำอาหารเสริมซึ่งมีราคาสูง ส่งผลให้ต้นทุนการเพาะเลี้ยงสูงขึ้น คณะผู้วิจัยจึงพัฒนาอาหารเสริมสำหรับผึ้งที่มีโภชนะที่เหมาะสมสามารถนำไปเลี้ยงผึ้งได้อย่างมีประสิทธิภาพ ลดต้นทุนอาหารเสริมที่เกษตรกรใช้เลี้ยงผึ้งและค่าใช้จ่ายในการขนย้ายรัง
คณะทำงานฯได้วิจัยและคัดแยกจุลินทรีย์ที่ผลิตเอนไซม์ย่อยเยื่อใยพืชที่มีประสิทธิภาพนำมาใช้หมักเพิ่มโภชนะและการย่อยของวัตถุดิบก่อนนำไปประกอบเป็นสูตรอาหารผึ้ง โดยมุ่งเน้นการใช้วัสดุการเกษตรที่หาได้ในพื้นที่มาเป็นส่วนประกอบอาหารเพื่อลดต้นทุน อาหารเสริมทดแทนเกสรดอกไม้สำหรับเลี้ยงผึ้งพันธุ์ ส่วนประกอบหลักคือ หางนม ซึ่งเป็นผลพลอยได้จากการผลิตนมซึ่งมีราคาถูก มีคุณค่าทางโภชนะสูง เป็นแหล่งรวมอะมิโนแอซิด หน่วยย่อยของโปรตีนที่สามารถดูดซึมไปใช้ได้อย่างรวดเร็วและ ย่อยง่าย ร่วมกับการเลือกใช้เนื้อฟักทองสดซึ่งมีโปรตีน วิตามิน และไขมันที่เป็นประโยชน์ต่อผึ้งพันธุ์ เนื่องจากฟักทองเป็นพืชท้องถิ่นที่ปลูกง่าย ราคาถูก และผลผลิตมีรองรับกำลังการผลิตอาหารเสริมได้ตลอดทั้งปี
จุดเด่นนวัตกรรม :
- อาหารเสริมมีค่าโภชนะเหมาะสมต่อผึ้งพันธุ์ในช่วงขาดแคลนเกสร คือ มีโปรตีนเฉลี่ย 20% น้ำตาล 30% ไขมัน 3% วิตามินและแร่ธาตุ รวมไปถึงกรดอะมิโนที่จำเป็นต่อผึ้งพันธุ์ใช้ในการเจริญเติบโตและให้ผลผลิตที่มีคุณภาพ
- อาหารเสริมในรูปแบบกึ่งเหลวพร้อมเลี้ยงผึ้งได้ทันที ทำให้ลดความยุ่งยากของเกษตรกรในการนำไปใช้ประโยชน์ แตกต่างจากผลิตภัณฑ์อื่นๆซึ่งเป็นการผสมวัตถุดิบอย่างง่าย เช่น กากถั่ว หรือโปรตีนจากพืชซึ่งมีผนังเซลส์หนาและเป็นวัสดุที่แข็งย่อยได้ยาก ทำให้ผึ้งใช้ประโยชน์จากอาหารได้ต่ำ
- เป็นแหล่งอาหารเสริมชั้นดีที่ผึ้งสามารถนำไปใช้ประโยน์ได้ง่ายเนื่องจากมีการนำเทคโนโลยีจุลินทรีย์และเอนไซม์มาใช้ในกระบวนการย่อยวัตถุดิบเพื่อให้สารโมเลกุลใหญ่ มีขนาดเล็กลง จึงทำให้วัตถุดิบที่ถูกย่อยอุดมไปด้วยสารอาหารที่จำเป็นต่อการเจริญเติบโตของผึ้ง นำไปใช้เลี้ยงตัวอ่อนและรังได้อย่างมีประสิทธิภาพ
- อาหารเสริมมีราคาถูกกว่าผลิตภัณฑ์อื่นๆ จึงช่วยเกษตรกรประหยัดต้นทุนการผลิตลงได้อย่างผลดี
ข้อมูลเพิ่มเติมสอบถามที่ :
บริษัทเอ็นพลัส อะโกร จำกัด เบอร์โทรศัพท์ : 083-853-5218