ผู้เขียน วิภาวรรณ เพ็ชรศรี
คุณจิรณี พิมผุย หรือ พี่ณี ประธานวิสาหกิจชุมชนข้าวอินทรีย์บ้านวิทย์ ตำบลลมศักดิ์ อำเภอขุขันธ์ จังหวัดศรีสะเกษ นี้เกิดจากการรวมกลุ่มจากการมีนโยบายภาครัฐ โครงการระบบส่งเสริมการเกษตรแบบแปลงใหญ่ ส่งเสริมให้เกษตรกรรวมตัวกันไม่น้อยกว่า 30 คน ในพื้นที่เกือบ 300 ไร่ โดยได้รับความร่วมมือจากเกษตรกรผู้ปลูกข้าวในพื้นที่หมู่ที่ 1 และหมู่ที่ 9 ในพื้นที่ เพื่อเข้าร่วมโครงการระบบส่งเสริมการเกษตรแบบแปลงใหญ่ และจดทะเบียนวิสาหกิจชุมชนภายใต้ชื่อ “วิสาหกิจชุมชนข้าวอินทรีย์บ้านวิทย์” พื้นที่ทั้งหมด 740 ไร่ มีสมาชิกทั้งหมด 60 ราย โดยแบ่งการปลูกข้าวแบบอินทรีย์ จำนวน 9 ราย จำนวน 160 ไร่ และกำลังปรับเปลี่ยนเข้าสู่กระบวนการปลูกข้าวอินทรีย์ จำนวน 41 ราย ในพื้นที่ 580 ไร่ ต่อมาในปี 2564 ได้รับงบประมาณสนับสนุนจากภาครัฐตามโครงการยกระดับแปลงใหญ่ด้วยเกษตรสมัยใหม่และเชื่อมโยงตลาด จำนวน 2,880,000 บาท
ในช่วงต้นของการลงมือทำ ต้องประสบกับปัญหาจากกลุ่มคณะกรรมการที่ส่วนใหญ่ล้วนแต่ประกอบอาชีพเกษตรปลูกข้าวเป็นหลัก ขาดความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับการลงมือทำด้านธุรกิจเกษตร เพราะเนื่องจากนโยบายภาครัฐ จำเป็นต้องมีห้างหุ้นส่วนเข้ามาเกี่ยวข้องกับนาแปลงใหญ่ จึงมีความเห็นชอบไปในทิศทางเดียวกันว่าควรมีการจดทะเบียนวิสาหกิจชุมชนขึ้นมาเพิ่ม เพื่อเป็นการเฟ้นหาเกษตรกรที่มีความรู้ความสามารถแต่ละด้าน เพื่อร่วมกันผลักดันให้บรรลุตามวัตถุประสงค์ของรัฐ ตั้งแต่ต้นน้ำ กลางน้ำ และปลายน้ำ ดังนี้
ต้นน้ำ ผลิตสินค้ามุ่งเน้นการเพิ่มผลผลิตและลดต้นทุน พร้อมยกระดับสินค้าเกษตรให้มีคุณภาพและมาตรฐาน
กลางน้ำ รวบรวมผลผลิตส่งเสริมให้สมาชิกแปรรูปผลผลิต เพื่อสร้างมูลค่าเพิ่มของสินค้าเกษตร
ปลายน้ำ เปิดศูนย์เรียนรู้และจำหน่าย เพื่อจำหน่ายสินค้าเกษตรของสมาชิกของวิสาหกิจชุมชน
พี่ณี ยังเล่าให้ฟังต่ออีกว่า ทางวิสาหกิจชุมชนข้าวอินทรีย์บ้านวิทย์ ได้ศึกษาข้อมูลเพิ่มเติมจากหน่วยงานของรัฐและเครือข่ายที่จัดตั้งขึ้นมา ที่ส่งเสริมการแปรรูปข้าว แปรรูปผลผลิต และการรับรองผลิตภัณฑ์ ทำให้เกิดการยอมรับด้านงานวิจัยและสินค้ามากขึ้น โดยได้รับการสนับสนุนจากหน่วยงานทุกภาคส่วน ดังนี้
- สำนักงานเกษตรจังหวัดศรีสะเกษ
- สำนักงานเกษตรอำเภอขุขันธ์
- ศูนย์เมล็ดพันธุ์ข้าวจังหวัดศรีสะเกษ
- สำนักงานพัฒนาชุมชนอำเภอขุขันธ์
- สถาบันพัฒนาฝีมือแรงงาน 38 ศรีสะเกษ
- ศูนย์เครื่องมือวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี ในโครงการอาหารแห่งอนาคต
- ประธานเครือข่ายวิสาหกิจชุมชนศรีสะเกษเกื้อกูลเกษตรกรไทย ที่คอยให้คำแนะนำเรื่องปลูก โดยเฉพาะในเรื่องของการปฏิบัติทั้งแนวกว้างและแนวลึกของปัญหา
- บริษัท คูโบต้าเจริญชัย สาขากันทลักษณ์-สาขาพยุ
หากสอบถามถึงเรื่องเทคนิคการปลูกข้าวของวิสาหกิจข้าวอินทรีย์บ้านวิทย์นั้น พี่ณี เล่าต่อว่า ในนาข้าวที่ปลูกนั้นเน้นการปลูกแบบออร์แกนิก 100% ไร้การเจือปนของสารเคมี ด้วยการนำนวัตกรรมสารสกัดอะมิโน เพิ่มประสิทธิภาพพืช ด้วยการพ่นลงบนดินในช่วงหลังจากฤดูการเก็บเกี่ยวผลผลิต พร้อมปลูกพืชหลังทำนา
โดยในช่วงแรกและหลังของการปลูกข้าวในแปลง จะนำนวัตกรรมอะมิโน แช่เมล็ดพันธุ์ข้าวก่อนที่จะนำลงแปลงปลูก เพื่อเป็นการกระตุ้นให้เมล็ดข้าวนั้นดูดซึมสารอาหารไว้ในเมล็ด เมื่อข้าวเจริญเติบโตมีรากข้าว ก็จะสามารถกินสารอาหารในปริมาณที่เพียงพอได้ทันที และเติบโตได้ดีและรวดเร็ว ทำให้ผลผลิตถึงมือลูกค้าอย่างมีคุณภาพและปลอดภัย
สามารถนำผลผลิตที่ได้ นำไปแปรรูปเป็นผลิตภัณฑ์ ทั้งการแปรรูปเป็นข้าวกล้อง ข้าวกล้องงอก ข้าวสาร น้ำนมข้าวกล้องงอก ข้าวกล้องชนิดผงชงดื่ม รำข้าวเลี้ยงสัตว์ และแกลบเพื่อทำปุ๋ยบำรุงในแปลงนา จะเห็นได้ว่าการแปรรูปทั้งหมดของกลุ่มวิสาหกิจ เน้นในเรื่องของ Zero waste ตั้งแต่กระบวนการปลูก การแปรรูป และการจำหน่าย ลดขยะด้านสิ่งแวดล้อมภายในชุมชน และเป็นสร้างรายได้ภายในชุมชนอย่างยั่งยืน
พี่ณีตอกย้ำความสำเร็จในการปลูกข้าวภายในกลุ่มวิสาหกิจข้าวอินทรีย์บ้านวิทย์ และเครือข่ายวิสาหกิจ ทำให้เกิดห่วงโซ่คุณค่าด้านการนำสินค้าจากวิสาหกิจไปแปรูปเพื่อเพิ่มมูลค่า ทั้งในเครือข่ายและนอกเครือข่าย ถือได้ว่าเป็นการหมุนเวียนสินค้าเกษตรแบบกลุ่มต่อกลุ่ม ทำให้เกิดเศรษฐกิจภายในชุมชน จากวัตถุดิบของเกษตรกรในพื้นที่
และที่สำคัญที่สุด คงหนีไม่พ้นในเรื่องของการลดต้นทุนการผลิตที่ลดลงได้อย่างชัดเจน ดังนี้
ในอดีต ทำนาจำนวน 21 ไร่ เคยใช้ปุ๋ยเคมีในราคารวมทั้งหมดอยู่ที่ 42,000 บาท ซึ่งเฉลี่ยไร่ละ 2,000 บาท
ปัจจุบัน หลังจากเปลี่ยนมาปลูกข้าวอินทรีย์ โดยการนำสารสกัดชีวภาพ เพิ่มประสิทธิภาพของพืช อยู่ที่ 2,200 บาท ตกเฉลี่ยอยู่ที่ไร่ละ 105 บาท เพียงเท่านั้น
สำหรับท่านใดที่สนใจเกี่ยวกับการปลูกข้าวอินทรีย์ หรือต้องการสั่งซื้อผลิตภัณฑ์ สามารถสอบทางได้ที่ พี่ณี วิสาหกิจชุมชนข้าวอินทรีย์บ้านวิทย์ ในพื้นที่หมู่ที่ 9 ตำบลลมศักดิ์ อำเภอขุขันธ์ จังหวัดศรีสะเกษ หรือเบอร์โทรศัพท์ 093-169-4999 ได้เลยค่ะ